Mụn do nội tiết là một trong những bệnh lý liên quan đến da. Bệnh này không phải hiếm gặp những gây ra mất thẩm mỹ. Tuy không quá nguy hiểm nhưng mụn nội tiếp làm ảnh hưởng đến diện mạo khiến nhiều người mất tự tin trong giao tiếp. Vậy mụn nội tiết là gì? Triệu chứng cụ thể của bệnh lý này ra sao và điều trị có đơn giản? Tất cả những thông tin trên sẽ được guadalajaracultura.com chúng tôi giải đáp qua bài viết dưới đây.
Contents
I. Thế nào là mụn nội tiết tố?
Mụn là một trong những lo ngại không hề nhỏ của tất cả mọi người. Có rất nhiều loại mụn, trong đó thường gặp nhất là mụn trứng cá, mụn ẩn, mụn đầu đen,… Tuy nhiên mụn do nội tiết là trường hợp mà mọi người đáng lo ngại nhất.
Mụn do nội tiết xuất hiện đến từ tình trạng tăng, giảm thất thường của lượng nội tiết tố trong cơ thể con người. Thông thường rối loạn nội tiết tố xảy ra ở giai đoạn tuổi dậy thì, thế nhưng ở bất kỳ độ tuổi nào cũng có nguy cơ mắc phải.
Theo các thống kế, có khoảng 50% những người ở độ tuổi từ 20 – 29 bị mụn nội tiết ở nữ. Khi bước sang độ tuổi từ 40 – 49 thì con số này giảm còn 25%.
Tình trạng rối loạn nội tiết tố ở nam gây mụn cũng thường xảy ra nhưng mụn trứng cá do rối loạn nội tiết tố đặc biệt xảy ra ở phụ nữ. Thời kỳ hành kinh và mãn kinh là những nguyên nhân góp phần gây ra mụn. Ở trong những giai đoạn này, người phụ nữ thường bị mụn nội tiết ở cằm hoặc xung quanh xương hàm.
II. Dấu hiệu, triệu chứng của mụn nội tiết
Để điều trị được dứt điểm tình trạng mụn nội tiết tố, các bác sĩ cần xác định được nguyên nhân chính gây ra tình trạng bệnh lý này. Việc điều trị mụn cũng vậy, có rất nhiều nguyên nhân và lý do dẫn đến việc mụn hình thành. Tùy vào từng nguyên nhân gây ra tình trạng mụn nội tiết mà sẽ có cách điều trị phù hợp.
Để phát hiện được tình trạng mụn nội tiết là gì, các bạn có thể dựa vào một số dấu hiệu điển hình như:
1. Thường xuyên xuất hiện mụn bọc, mụn mủ
Mụn nội tiết thường là mụn bọc, mụn mủ thay vì các dạng mụn ẩn, mụn đầu đen. Những đặc điểm điển hình khi bị mụn nội tiết là nốt mụn hay bị sưng lên khó to và đỏ. Thường xuất hiện ở cùng một vị trí khiến cho bạn cảm thấy tự ti, không muốn để lộ ra vùng da này.
Trên thực tế, mụn do rối loạn nội tiết rất khó chăm sóc và điều trị. Nếu bạn không biết cách chăm sóc da và sử dụng những loại sản phẩm không phù hợp sẽ khiến cho tình trạng da ngày càng tồi tệ hơn. Do đó, cần phải đi khám bác sĩ nếu như mụn viêm quá nặng.
2. Mụn xuất hiện nhiều ở vùng xương hàm và cằm
Đây là một trong những dấu hiệu điển hình khi bị mụn do rối loạn nội tiết. Các nốt mụn thường lên khá dày và tình trạng này kéo dài liên tục, không có dấu hiệu thuyên giảm.
Người bị mụn nội tiết có nhiều mụn ở xương hàm và cằm là do lượng Hormone cơ thể sản sinh ra quá nhiều. Đây cũng là nguyên nhân khiến tuyến dầu ở cằm, xương hàm hoạt động mạnh hơn bình thường và gây ra mụn mủ, mụn bọc,… Nếu bạn phát hiện ra tình trạng này thì nên chủ động chăm sóc da cẩn thận và đi khám ngay nếu tình trạng mụn xảy ra quá nghiêm trọng.
3. Dù đã qua tuổi dậy thì và mãn kinh nhưng vẫn nổi nhiều mụn
Mụn do nội tiết không chỉ xuất hiện ở những người trong độ tuổi dậy thì hoặc mãn kinh ở phụ nữ mà còn xảy ra ở mọi lứa tuổi, ngay cả khi bạn đang 20 – 30 tuổi. Tỷ lệ người bị mụn nội tiết cao nhất ở độ tuổi 20, vì đây là thời điểm tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ nhất, rất dễ gây ra mụn bọc, mụn viêm,…
Bên cạnh đó, giai đoạn phụ nữ mang thai và sinh em bé cơ thể họ cũng phải đối mặt với sự thay đổi hormone nên rất có thể gây ra tình trạng mụn do rối loạn nội tiết.
4. Dễ nổi mụn khi bị stress
Nếu bạn hay nổi mụn mỗi khi tâm trạng căng thẳng, áp lực thì đây chính là tình trạng mụn do nội tiết gây ra. Các bác sĩ cho biết, mỗi khi tinh thần bị căng thẳng, áp lực do công việc, học tập hay cuộc sống cơ thể lúc này thường sản sinh ra Hormone Cortrisol. Đây là một trong những dạng hormone có thể kích thích sự phát triển của mụn bọc và mụn viêm nghiêm trọng.
Bạn cần phải thăm khám ngay bác sĩ khi có những dấu hiệu, triệu chứng trên để được chăm sóc và có những cách điều trị phù hợp. Khi tình trạng mụn nội tiết trở nên nghiêm trọng và không được chăm sóc đúng cách có thể dẫn đến tình trạng viêm da có mủ, viêm nang lông, lỗ chân lông bị bít tắc, vi khuẩn gây ra mụn sẽ hoạt động mạnh hơn và da sẽ tăng tiết nhờn.
III. Chẩn đoán và điều trị mụn nội tiết
1. Chẩn đoán mụn nội tiết như thế nào?
Để chẩn đoán được mụn do nội tiết, các bác sĩ phải thông qua: Thăm khám lâm sàng, độ tuổi và thời kỳ hành kinh, thai nghén, những bệnh ở da đã mắc trước đó như mụn mủ, mụn trứng cá hay viêm da.
Ngoài ra, đối với các bác sĩ chuyên khoa da liễu còn cần đến các xét nghiệm như sinh thiết da, soi da và định lượng nội tố Androgen có trong máu.
2. Những cách điều trị mụn nội tiết hiệu quả
Sau khi đã được chẩn đoán nguyên nhân gây ra tình trạng mụn nội tiết thì cách điều trị mụn nội tiết là gì?
Tình trạng mụn do nội tiết tố nếu nhẹ thì có thể điều trị rất hiệu quả bằng những loại thuốc kê đơn. Tuy nhiên với những trường hợp mụn nội tiết nặng, nằm sâu dưới da thì các loại thuốc thoa trị mụn nội tiết thông thường không tác động được đến mụn.
Vì điều trị mụn nội tiết thường áp dụng các phương pháp điều trị bằng thuốc nhằm giúp cân bằng nồng độ hormone để làm da sạch từ bên trong. Một số phương pháp điều trị mụn nội tiết hiệu quả có thể kể đến như:
- Thuốc tránh thai (ngừa thai) hàng ngày: Loại thuốc này thường được dùng để điều trị mụn do rối loạn nội tiết vì chúng có chứa thành phần Ethinylestradiol cùng với Drospirenone, Norethindrone và Norgestimate. Các thành phần này khi kết hợp với nhau sẽ có khả năng cân bằng nồng độ Hormone có trong cơ thể, giúp giảm tình trạng mụn nội tiết đặc biệt trong giai đoạn rụng trứng của chu kỳ kinh nguyệt. Tuy nhiên, với những người có tiền sử cao huyết áp, ung thư vú và bệnh máu đông thì không nên sử dụng biện pháp này để điều trị mụn.
- Thuốc chống Androgen: Các loại thuốc chống Androgen hoạt động dựa trên cơ chế giảm nội tiết tố nam Androgen. Androgen là hormone tự nhiên có ở cả nữ và nam, tuy nhiên khi hàm lượng này quá cao có thể gây ra những vấn đề về mụn trứng cá do can thiệp việc điều chỉnh các nang lông cũng như tăng sản xuất của bã nhờn. Aldactone chủ yếu được sử dụng để điều trị bệnh tăng huyết áp tuy nhiên cũng mang lại tác dụng làm giảm Androgen.
- Điều trị bằng Retinoid: Nếu tình trạng mụn nội tiết không quá nghiêm trọng, có thể sử dụng Retinoid, loại thuốc có nguồn gốc từ vitamin A. Hiện nay có rất nhiều loại gel, lotion và kem Retinoid không kê toa cũng có tác dụng điều trị mụn, nhưng bạn cần tham khảo ý kiến của bác sĩ vè liệu lượng cũng như thời gian sử dụng thuốc để mang lại hiệu quả và đảm bảo tính an toàn. Nếu bạn sử dụng những sản phẩm có chứa Retinoid thì nên thoa thêm kem chống nắng mỗi người vì Retinoid sẽ khiến cho da của bạn dễ bắt nắng hơn.
Bên cạnh những phương pháp điều trị truyền thống, bạn có thể tham khảo thêm một số phương pháp điều trị mụn nội tiết dựa trên những sản phẩm có gốc tự nhiên như:
- Dầu tràm trà: Tinh dầu tràm trà hoạt động dựa vào cơ chế giảm viêm cũng là nguyên nhân chủ yếu gây ra mụn trứng cá. Theo nghiên cứu cho thấy một số loại kem có chứa 5% tinh dầu tràm trà khi thoa trực tiếp lên da có thể làm giảm đi các triệu chứng bị mụn nội tiết ở thể nhẹ. Tinh dầu tràm trà có sẵn trong một số sản phẩm chăm sóc da như sữa rửa mặt hay Toner.
- Alpha hydroxy acid (AHA): là loại axit có nguồn gốc chủ yếu từ cam, quýt. AHA giúp loại bỏ các tế bào chết làm tắc nghẽn lỗ chân lông, AHA còn có thể làm giảm nguy cơ sẹo do mụn trứng cá. Cũng giống như Retinoid, khi sử dụng AHA bạn cần bôi thêm kem chống nắng trước khi ra ngoài.
- Trà xanh: Trà xanh cũng là một nguyên liệu có tác dụng làm giảm viêm hiệu quả. Bạn có thể uống nước trà xanh hàng ngày để chăm sóc da từ bên trong. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng các loại kem, gel có chứa ít nhất 2% chiết xuất trà xanh để điều trị mụn.
Bên cạnh đó, chế độ ăn uống phù hợp cũng giúp làm giảm tình trạng mụn nội tiết tố. Để hạn chế và phòng ngừa mụn do nội tiết tố, bạn nên hạn chế sử dụng các thực phẩm như tinh bột tinh chế, các loại thịt đỏ, đường,… Quá trình điều trị mụn nội tiết cần sự kiên nhẫn và kéo dài. Chính vì thế bạn đừng nên nản lòng sau một vài ngày điều trị mà chưa thấy tiến triển gì.
Hy vọng với những thông tin chia sẻ về mụn nội tiết là gì bên trên đã giúp các bạn hiểu phần nào về tình trạng này cũng như các phương pháp điều trị.